Halka Arzda Hisse Nasıl Alınır

Halka arzda hisse nasıl alınır sorusu, şirketlerin sermaye piyasalarına adım attığı bu süreçte yatırımcıların en çok merak ettiği konulardan biridir. Halka arz sürecinde hisse alımı, yatırımcılar için potansiyel kazanç fırsatları sunarken, aynı zamanda belirli riskleri de beraberinde getirir. Bu yazıda, halka arzda hisse alım sürecine dair detaylı bilgiler sunarak, yatırımcıların doğru ve bilinçli kararlar vermesine katkı sağlamayı amaçlamaktayız. İlk adımdan başlayarak, hisse alım sürecinin nasıl işlediğini, nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve halka arzın yatırımcılara sağlayabileceği fırsat ve riskleri inceleyeceğiz.

Halka Arzda Hisse Nasıl Alınır? Halka Arz Nedir

Ülkemizde yüzlerce ve hatta binlerce şirket faaliyet gösteriyor. Bu şirketlerin bir kısmı hisselerinin bir kısmını Borsa İstanbul içerisinde satışa sunabiliyor. Bu durum halka arz olarak bilinmektedir.

Halka arz hisse sentlerinin ilk kez satıldığını ifade eden ve şirketlerin payının bir kısmını satışa sunduğu uygulamadır. Şirketlerin aldıkları bu kararlar sayesinde birçok yatırımcı bu şirkete ortak olmuş olur. Halka arz yapılırken şirketin belirli bir bölümü küçük parçalar halinde satışa sunulur.

Örneğin bir X şirketi inşaat sektöründe varlık gösteriyor diyelim. Bu X şirket esas olarak 4 farklı kişi tarafından yönetilen bir şirket olsun. İnşaat sektöründe varlık gösteren bu X şirketi çeşitli sebeplere bağlı olarak halka arz kararı alırsa bu 4 ortağın hisseleri göz önünde bulundurularak bir miktar bölünme yapmak zorundadır. Bu örneğimizde X şirketi tüm payının %10 payını halka arz etme kararı alsın. Şirket bu noktada genel kurulda yapılan ortak kararla %10’luk pay için 1 milyon adet hisse oluştursun ve bu her hisse 1 TL’den satışa sunulsun.

Buraya kadar anlattıklarımız biraz karmaşık gelebilir ancak halka arzın genel mantığı budur. Örnek verdiğimiz bu şirket 1 milyon adet hisseyi çeşitli aracı kurumlar ile satışa sunarak yatırımcıların bu hisseleri satın almasını amaçlar. Yazımızın devamında bu işleme dair daha detaylı bilgiler vereceğiz.

Halka Arz Edilen Hisse Senetleri Nasıl Alınır?

Yatırımcıların pek çoğu halka arz nasıl alınır ve halka arz edilen hisse nasıl alınır şeklinde sorular yöneltmektedir. Öncelikle şunu söylemeliyiz ki halka arz edilen bir şirketin satın alınabilmesi için bir aracı kurumda yatırım hesabının olması gerekmekte. Kişi yatırım hesabına sahipse bir sonraki aşamada halka arz edilecek bir şirketi tercih etmelidir. Bu noktada kişi çok detaylı bir analiz yapmalıdır. Bu analizde şirketin bulunduğu sektöre, bilançosuna, yatırım ve projelerine, geçmiş yıllarda yaptığı uygulamalara ve gündemdeki haberlere yer verilmelidir.

Halka arzda bir hisse satın alırken 3 farklı yöntem olur. Bu 3 yöntem yatırımcı tarafından değil şirketin aldığı kararlar tarafından belirlenir. Bunlar şu şekildedir;

• Direkt Borsada Satış: Şirketler çeşitli düzenlemelere dikkat ederek böldüğü hisseleri borsa üzerinde satışa sunar. Bu halka arzda herhangi bir talep toplama söz konusu değildir.
• Talep Toplayarak Satma: Bu halka arz yönteminde şirket yöneticilerinin yanı sıra yatırımcıların da istekleri söz konusudur. Şirket aracı kurumlar vasıtasıyla böldüğü hisseleri satın almak isteyen kişilerden talep toplanır ve o şekilde satış gerçekleştirilir. Bu halka arz yöntemi belirli kural ve prensipler etrafında gerçekleşir.
• Talep Toplanmadan Satış: Bu halka arz yöntemi talep toplayarak satmadan ve direkt borsada satmadan farklıdır. Bu halka arz yönteminde hisseler aracı kurumlar ile önceden belirlenmiş bir fiyat ile satışa sunulur.

Halka Arz Edilmiş Hisse Nereden Alınır?

Yatırımcıların halka arz uygulaması ile ilgili en çok merak ettiği sorulardan biri de halka arz edilen hisselerin nasıl alındığı ile ilgilidir. Bu konuyu daha rahat anlaşılabilmesi için ülkemizdeki en büyük bankaların yaptığı halka arz işlemleri ile anlatacağız. Bu bankalar şu şekilde sıralanabilir;

• İş Bankası Halka Arz Nasıl Alınır? İş Bankası platformu aracılığı ile halka arza katılmak için öncelikle bir yatırım hesabının oluşturulması gerekir. Fiziki mağazalara giderek ya da İşCep mobil uygulaması ile bu hesabı oluşturmak mümkündür. Ardından mobil uygulama içerisinde bulunan yatırım sekmesinde halka arz seçeneği ile ya da İş Bankası şubelerinden yatırım danışmanları aracılığı ile halka arza katılabiliyor. Ancak her iki halka arza katılma yönteminde de gerekli sözleşmelerin onaylanması gerekmektedir.
• Garanti Halka Arz Nasıl Alınır? Garanti Bankası mobil uygulaması aracılığı ile halka arz işlemlerine kolay bir şekilde katılmak mümkündür. Bunun için Garanti BBVA uygulamasında oturum açtıktan sonra yatırım sekmesi içerisinde yer alan halka arz seçeneği ile bu hisselere sahip olunabilir. Ayrıca uygulama içerisinde her türlü alım satım işlemi kolay bir şekilde gerçekleştirilebiliyor.

• Yapı Kredi Halka Arz Nasıl Alınır? Yapı Kredi Bankası halka arz işlemleri Yapı Kredi şubeleri, mobil uygulamalar, bireysel bankacılık platformları ve yatırım dünyam uygulaması ile yapılabiliyor. Bunun için yatırımcının önceden açmış olduğu yatırım hesabının bulunması yeterlidir.
• Ziraat Halka Arz Hisse Nasıl Alınır? Ziraat Bankası ülkemizdeki en kapsamlı bankalardan biridir. Hal böyle olunca hisse senetlerini ilk kez alacak yatırımcılar büyük oranda bu bankayı tercih etmekte. Ziraat Bankası aracılığı ile şubelerden, internet bankacılığından ve mobil uygulamalardan halka arz işlemine katılabilmek mümkündür. Bunun için yatırımcının banka içerisinde açmış olduğu yatırım hesabının bulunması yeterlidir. Kişi internet bankacılığı ve mobil uygulamalardan halka arz talep toplama seçeneği ile halka arza katılabilir. Ya da dileyen yatırımcılar Ziraat Bankası şubelerine giderek de halka arza katılabilir.

Halka Arz Edilen Hisse Satın Alınırken Nelere Dikkat Edilir?

Birçok yatırımcı halka arz edilen hisseleri herhangi bir analiz yapmadan direkt olarak satın alıyor. Öyle ki çok karşılaşılan bu duruma gelin bir örnek verelim. Galata Wınd Enerji A.Ş. halka arz yapacak olsun. Bu noktada hisse fiyatları çok düşük ücrete sahip olsun. Birçok kişi bu şirketin bilindik bir şirket olması ve oldukça düşük ücretli hisseler olması nedeniyle hemen Galata Wind halka arz nasıl alınır şeklinde soru yöneltecektir. Bahsedilen bu durumun neden yanlış olduğunu şu şekilde sıralayabiliriz. Bunlar aynı zamanda halka arz edilen hisseleri alırken nelere dikkat edilmesi gerekir sorularının da cevaplarını taşımaktadır.

• Şirketin genel bilgilerinin analiz edilmesi gerekmektedir. Temel analiz yöntemlerinden biri olan bu yöntemde şirkete ait proje geçmişi, yatırımları, piyasadaki konumu, şirket ilgili haberler, finansal verileri ve kâr zarar durumu gibi verilere bakılması gerekir. Eğer şirket bütün verileri ile olumlu bir görünüme sahip ise diğer parametrelere dikkat edilir.
• Şirket bünyesinde bulunan yönetim kurulu kadrosu ve ortak olduğu şirketler incelenmelidir. Bu çoğu zaman es geçilen ancak halka arz edilen hisseleri satın alırken hayati öneme sahip olan bir durumdur. Yönetim kurulunda bulunan kişilerin daha önce hangi şirkette hangi pozisyonda bulunduğunu, ne gibi çalışmalarının olduğunu ve sektördeki profesyonelliğinin ne durumda olduğuna; şirketin ortak olduğu şirketlerin piyasadaki durumuna, varsa borsadaki hisse senetlerinin durumlarına ve sektördeki genel itibarına olabildiğince dikkat edilmelidir.
• Halka arz edilen bir hisseyi satın alırken portföydeki nakitin tamamı kullanılmamalıdır. Bunun en temel sebebi hissenin arz edildikten hemen sonra yaşayabileceği ciddi düşüşlerdir. Bunun için yatırımcılar toplu bir şekilde hisse satın almayı değil kademe kademe hisse satın almayı tercih etmelidir.

Halka Arz Edilen Hisse Senedini Almanın Avantajları ve Dezavantajları

Yatırımcıların merak ettiği bir diğer soru ise halka arz edilen hisseleri alırken avantaj ve dezavantajların neler olduğudur. Bu avantaj ve dezavantajlara gelin bir tablo ile bakalım.

Şirketler Neden Halka Arz Yapar?

Borsa yatırımcıları şirketlerin neden böyle bir uygulamaya gittiklerini merak ediyor. Birçok yatırımcı halka arz yapan şirketlerin kendi hisselerini neden satmayı tercih ettiğini merak etmekte. Şirketlerin halka arz yapma nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Hisselerini halka arz eden şirketlerin temel amacı finansal olarak büyümek istemeleridir. Şirketler yeni yatırım ve projeleri için, mevcut borçlarını ödemek için ve sermayeyi arttırmak için hisselerinin bir kısmını borsada satışa sunar.
• Birçok şirket isminin daha çok kişiden duyulmasını sağlamak ve güvenilirliğini arttırmak için halka arz işlemini tercih eder. Bu şekilde hem ortaklar hem müşteriler hem de sektördeki diğer şirketlerin bu şirketlere olan güveni artar.
• Kurumsallaşmanın önemli adımlarından biri halka arzdır. Şirketler daha kurumsal bir görünüm elde ederek itibarını artırmak için halka arz yöntemine başvurur.

Halka Arz Edilen Hisseler Nasıl Etkilenir?

Şüphesiz halka arz ile ilgili en önemli hususların başında bu konu yer alıyor. Bir hisse borsada listelendikten sonra aşağı ve yukarı yönde hareket edebileceği için yatırımcılar bu hususta bir miktar tedirginlik yaşıyor. Gelin bu konuyu bu sene içerisinde halka arz edilen iki şirket ile açığa kavuşturalım.

Yukarıda verilen grafik Matriks şirketine ait hisse senedi fiyat grafiğidir. Görüldüğü gibi borsada bu sene listelenen Matriks hissesi ilk etapta büyük bir yükselme göstermiş, ardından düşüş aşamasına geçmiştir. Matriks şirketinin hisse senedi grafiğindeki bu görünümün en önemli sebebi ilk etaptaki hisse senedine olan talebin artması ve şirketin popülerliğinin olmasıdır. Ancak daha sonraki süreçte halka arz süreci sona erdiği ve yatırımcılar kâr elde etmeye başladığı için büyük bir satış gelmiş ve hisse senedi fiyatları aşağı yönde hareket etmeye başlamıştır. Tabi ki Matriks hisselerinin düşüşünde başka etkenler de etkili olmuştur.

Yukarıdaki hisse senedi grafiği ise Aydem şirketine ait grafiktir. Görüldüğü üzere iki şirketin hisse senedi fiyatları arasında büyük bir fark vardır. İlk baktığımızda Aydem şirketi halka arz edildikten sonra çok fazla yatırımcı tarafından talep görmediğini ve fiyatların düşüş sergilediğini görüyoruz. Bunun en temel sebebi şirketin hisse senetlerinin satın alınmaması ve hatta eldeki hisse senetlerin satılmasıdır. Bunda birçok etken etkili olabilir. Fakat Temmuz ortalarında Aydem çeşitli nedenlere bağlı olarak yükseliş göstermiştir ve şirketin değeri artış göstermiştir.

Görüldüğü üzere halka arz edilen bir şirketin sonraki süreçte nasıl bir yön belirleyeceği kesinlikle tahmin edilemez. Birçok durumda halka arz edilen hisseler popülerlik nedeniyle çok fazla sayıda yatırımcı tarafından satın alınıyor ve hisselerin değerleri bir süre yükseliş gösteriyor. Ancak daha sonra art arda gelen satışlar hisse senedi fiyatlarının düşmesine neden oluyor. Tıpkı Matriks şirketinde olduğu gibi. Bazı durumlarda ise hisse senetleri halka arz edildiği ilk günden itibaren düşüş gösterebiliyor. Tıpkı Aydem şirketinde olduğu gibi.

Bu yazıda verilen bilgilerden hiçbiri yatırım tavsiyesi içermemektedir. Yatırım tavsiyesi ülkemizde yatırım danışmanlığı hizmeti verilen kurumlar tarafından yapılmaktadır. Bu bilgileri yalnızca halka arz edilen hisseler hakkında bilgi sahibi olmak isteyen kişiler için ele aldık.

Sık Sorulan Sorular

Aydem Halka Arz Nasıl Alınır?

Şu an itibariyle Aydem halka arza katılma mümkün değildir. Aydem 19 Nisan [year] ve 22 Nisan [year] tarihleri arasında halka arz işlemini gerçekleştirmiştir.

Halkbank Halka Arz Nasıl Alınır?

Halkbank aracılığı ile halka arza katılabilmek için öncelikle bir adet yatırım hesabının açılması gerekir. Sonrasında mobil uygulama ya da Halkbank şubesi aracılığı ile halka arza katılabilir.

Matriks Halka Arz Nasıl Alınır?

Matriks halka arza katılmak şu an için mümkün değildir. Matriks şirketi 30 Mart [year] ve 31 Mart [year] tarihlerinde halka arz işlemini gerçekleştirmiştir.

Halka Arz Başvurusu Nasıl Yapılır?

Halka arz başvurusu herhangi bir aracı kurum aracılığı ile yapılabilir. Borsacılar daha çok bankaların mobil uygulamaları aracılığı ile halka arz başvurusu yaparlar.

Halka Arz Aşamaları Nelerdir?

Halka arz sırasıyla BİST ve SPK müracaatı, BİST ve SPK tarafından şirket incelenmesi,  halka arzın onaylanması, halka arz-talep toplama ve borsada listelenmesi şeklinde bir aşamadan geçer.

Halka Arz Kaç Gün Sürer?

Halka arz süreci ilk başvurudan itibaren 3 ila 12 aya arasında sürer. Halka arz işlemi gerçekleştikten sonra şirketin tercihine göre talep toplama yapılır.

Selva Gıda Halka Arz Ne Zaman?

Selva Gıda 17 Haziran [year] ve 18 Haziran [year] tarihlerinde halka arz işlemini gerçekleştirdi.

Naturelgaz Halka Arz Ne Zaman?

Naturelgaz 25 Mart [year] ve 26 Mart [year] tarihlerinde halka arz işlemini gerçekleştirdi.

Arzum Halka Arz Ne Zaman Sonuçlanır?

Arzum 24 Aralık 2020 tarihinde halka arz işlemini gerçekleştirdi.

SPK Halka Arzı Kaç Günde Onaylar?

SPK ilk başvuru tarihinden itibaren 20 iş günü içerisinde halka arz başvurusunu onaylar.

Halka Arz Oransal Dağıtım Nedir?

Hala arzda oransal dağıtım şirkete bağlı bir durumdur. Bu kavram hisse senedine yapılan taleplerin toplam değerinin lot sayısına bölünmesi ile bulunur. Bu sayede bütün yatırımcılar eşit bir şekilde bu halka arzdan faydalanabilir.